De pion is een bijzonder stuk, doordat een pion alleen naar voren kan bewegen. Een pion kan dus nooit naar achteren of opzij.
De pionnen die nog in de beginpositie staan mogen één of twee velden naar voren. Als een pion eenmaal een zet heeft gedaan, mag deze vervolgens maar één veld naar voren.
Promotie
Als een pion de laatste rij (8 voor wit en 1 voor zwart) bereikt, wordt deze gepromoveerd tot een dame, toren, loper of paard. Het is aan de speler van de pion om het stuk te kiezen. In het algemeen is de promotie naar een dame het meest gebruikelijk, doordat de dame het sterkste stuk is.
In het onderstaande voorbeeld promoveert wit de e-pion tot een dame.
Dynamisch ziet het afgelopen voorbeeld er als volgt uit.
Het volgende dynamische voorbeeld laat zien dat pionnen tot verschillende stukken kunnen worden gepromoveerd.
Slaan
In tegenstelling tot alle andere stukken, slaan pionnen niet in dezelfde richting als dat zij zich voortbewegen. Pionnen kunnen namelijk alleen schuin slaan.
In het voorbeeld hieronder kan de witte d-pion de zwarte e-pion slaan.
Het toevoegen van koningen en een zwarte pion geeft het volgende dynamische voorbeeld.
En passant slaan
Naast het gewone slaan bestaat er ook een speciale slag voor de pion. Het zogenaamde en passant slaan is alleen mogelijk als een pion in de laatste zet twee velden naar voren is gespeeld. De zojuist naar voren geschoven pion mag dan in de eerstvolgende zet worden geslagen door een vijandige pion, als deze precies naast de pion ligt. Het is dus één beurt het geval alsof de pion maar één veld is opgeschoven, in plaats van twee.
In het onderstaande voorbeeld is de witte d-pion bij de laatste zet van wit van d2 naar d4 gespeeld. Hierdoor krijgt zwart precies één beurt de tijd om de witte d-pion met de zwarte e-pion te slaan.
Dynamisch ziet het vorige voorbeeld er als volgt uit:
Aanvalskracht
Een pion die op de 2e of 3e rij staat, valt 0 of geen velden aan (op de helft van de tegenstander).
Een pion die op de rij (4,5,6,7) staat en op de a-lijn of de h-lijn, valt 1 veld aan (op de helft van de tegenstander).
Een pion die op de rij (4,5,6,7) staat en op de lijn (b,c,d,e,f,g), valt 2 velden aan (op de helft van de tegenstander).
Punten
De pion is 2 / 2 = 1 punt waard.
Beginopstelling
In de beginopstelling van een schaakpartij vullen de pionnen de 2e rij voor wit en de 7e rij voor zwart.
Voorgaande: De koning.