Mat

Als een speler die schaak staat het schaak niet kan opheffen staat deze schaakmat, of kortweg mat. De speler die schaakmat staat heeft dan het spel verloren. De speler die de koning schaakmat heeft gezet heeft dan het spel gewonnen. Als een speler overtuigd is dat schaakmat niet meer te voorkomen is, kan deze de partij opgeven en ophouden met spelen.

Mat met de dame: ondersteunend.

In het bovenstaande voorbeeld heeft wit de zwarte koning schaakmat gezet met de dame. De zwarte koning staat schaak (rood) door de witte dame, waarbij tegelijk de vluchtvelden (geel) van de zwarte koning zijn weggenomen. De koning ondersteunt hierbij de dame, door haar te verdedigen (groen).

Het volgende dynamische diagram laat de zet zien waarmee wit de zwarte koning schaakmat zet.

Mat met de dame: aanvullend.

In het bovenstaande voorbeeld heeft wit de zwarte koning op een andere manier schaakmat gezet. De koning vult hier de dame aan, door een aantal vluchtvelden van de zwarte koning te controleren (geel).

Het volgende dynamische diagram laat de zet zien waarmee wit de zwarte koning schaakmat zet.

Gekkenmat
In de onderstaande partij komt de snelste methode voor om mat in een schaakpartij te bereiken. Deze vorm van mat staat ook bekend als het gekkenmat of het narrenmat.

Een alternatieve zetvolgorde is de volgende partij.

Herdersmat
Een voorbeeld van een iets langzamer mat is het herdersmat.

Onderste-rij mat

Stikmat

Beginopstelling mat

Opgaven: mat.