Directe dreigingen

Een directe dreiging is een (kandidaat) zet die een factor voordelig omzet in een andere factor. Bijvoorbeeld het offeren van een pion (materiaal) voor een voordeel in ontwikkeling (activiteit).

Basis vraag: Wat zijn de dreigingen?

In de opening van het schaakspel bestaan verschillende dreigingen. De belangrijkste doelen van dreigingen in de opening zijn:

  1. controle in het centrum (centrum);
  2. voorkomen ontwikkeling van de tegenstander (ontwikkeling);
  3. vergroten kwetsbaarheid van de koning tegenstander (koningsveiligheid).

Initiatief
Een speler heeft het initiatief als de tegenstander verplicht is om te reageren op de (directe) dreigingen.

De speler die mag beginnen, heeft van nature het initiatief. Bij schaken heeft de wit-speler deze luxe.

Doel van wit: zwart onder druk zetten met het initiatief.

Doel van zwart: het initiatief van wit neutraliseren, en eventueel overnemen.

Voorbeeld: initiatief.
In het volgende voorbeeld valt wit op de 2e zet de e-pion van zwart aan. Doordat deze pion ongedekt staat, heeft wit het initiatief.

Voorbeeld: voorkomen ontwikkeling.
In het onderstaande voorbeeld voorkomt wit dat zwart via Lf5 de witveldige loper kan ontwikkelen, vice versa voorkomt zwart dat wit via Lf4 de zwartveldige loper kan ontwikkelen.

Voorbeeld: overnemen initiatief.
In het volgende voorbeeld speelt wit na 1.e4 e5 de zet 2.a3. Deze zet voldoet niet aan de gouden regels: 1. wint geen controle in het centrum; 2. ontwikkelt geen stuk; 3. brengt de koning niet in veiligheid. Na de zet 2…Pf6 is zwart de eerste speler met een dreiging, namelijk het aanvallen van de witte pion op e4. Hiermee neemt zwart het initiatief over.

Openen stelling
Na het uitvoeren van de gouden regels kan de stelling worden geopend. Dit betekent dat er lijnen vrijkomen, waarover de stukken invloed kunnen uitoefenen op het gebied van de tegenstander.

Opgaven: openen stelling.

Opgaven: directe dreigingen.

  1. Is 1…Lxf3 een dreiging?
  2. Kan zwart met 1…O-O-O veilig lang rokeren?
  3. Is het veilig voor zwart om de pion op e4 te slaan?
  4. Is het veilig voor wit om de pion op e5 te slaan?
  5. Zwart speelde hier 1…Lxf3. Is dat een goede zet?