Het beoordelen van een stelling kan door het vergelijken van de volgende factoren voor beide spelers:
Waarde van een factor
Aan een factor kan een waarde(oordeel) of een gewicht worden gegeven. Deze waarde geeft aan hoe goed een bepaalde factor is voor een speler. Voorbeelden die je hiervoor kan gebruiken zijn cijfers op een schaal van 1 tot 10, of tekens als -,=,+.
Voor- en nadeel in een factor
Een speler heeft een voordeel in een factor als deze een betere waarde in die factor heeft dan de tegenstander.
Omgekeerd heeft een speler een nadeel in een factor als deze een lagere waarde heeft dan de tegenstander in die factor.
Een factor is gelijk als de waarde voor beide spelers hetzelfde is.
Compensatie
Nadelen in een factor kunnen worden gecompenseerd met een voordeel in een andere factor. In het voorbeeld hieronder heeft zwart (loperpaar en pion) tegen (toren en loper) van wit.
Zwart staat achter in materiaal, maar heeft met de extra pion een sterk centrum. Met het centrum valt zwart meer velden aan op de helft van wit, dan andersom. Daarnaast blokkeert het centrum ook de witte stukken (torens, loper en dame), terwijl het de zwarte stukken meer bewegingsruimte en aanvalsdoelen geeft. Hierdoor heeft zwart een voordeel in activiteit.
Dominante factor
Een factor is dominant als het voordeel van de factor voor een speler heel groot is, in vergelijking met de overige factoren. Een dominante factor is dus belangrijker dan de overige factoren. Vandaar de term dominantie.
Beoordeling van een stelling
Het optellen en vergelijken van de waarden van de voor- en nadelen van beide spelers in alle factoren geeft de beoordeling van een stelling. De speler met een betere beoordeling heeft een voordeel in een stelling. De andere speler heeft dan een nadeel in een stelling. Een stelling is gelijk als er geen speler is met een stellingsvoordeel.
Voorbeelden