Ruimte

Een voordeel in ruimte betekent dat je meer (vijandige) velden onder controle hebt dan de tegenstander. In het algemeen is een voordeel in ruimte een statisch voordeel, oftewel een voordeel dat een relatief lange tijd blijft bestaan.

De ruimte van een speler kan worden bepaald door het aantal velden op de helft van de tegenstander te tellen, die door stukken en pionnen van de speler worden gecontroleerd.

Voorbeeld: zonder kleurtjes.

Voorbeeld: met kleurtjes.
Het kleuren van het uitgebreide centrum is een methode om te bepalen of een speler een ruimtevoordeel heeft.

Wit heeft controle (groen) over het veld d5, een veld op de 5e rij, dus op de helft van zwart (rij 5 tot 8). Verder deelt wit samen met zwart de controle (geel) over het veld f5. Zwart heeft geen controle (rood) over een veld op het gebied van wit (rij 1 tot 4). Hierdoor heeft wit een ruimtevoordeel.

Voordelen bij meer ruimte

1. Het ontwikkelen van de stukken in harmonie.
2. De stukken hebben meer bewegingsvrijheid.

Een voordeel in ruimte maakt het makkelijker om je eigen stelling te verbeteren met langzame manoeuvres. Doordat de stukken meer bewegingsvrijheid hebben, is kunnen ze sneller van flank naar flank te verplaatsen. Hierdoor kunnen directe dreigingen effectiever worden verspreid over het gehele bord. Het gebrek aan ruimte verstoort de samenwerking van de stukken van de verdediger, waardoor verspreide dreigingen lastiger te verdedigen zijn.

Nadelen bij meer ruimte
Als de gewonnen ruimte onvoldoende is ondersteund met stukken, kunnen de volgende nadelen ontstaan.

1. Kwetsbare pionnen.
2. Zwakke velden, waar de tegenstander als steunpunt gebruik van kan maken.
3. Open lijnen waardoor de tegenstander kan binnendringen.

Stappenplan bij een voordeel in ruimte

1. Voorkom een bevrijding.
2. Voorkom de ruil van lichte stukken.
3. Dwing verzwakkingen af.
4. Forceer een doorbraak.
5. Sla toe.

Het voorkomen van vereenvoudiging van de stelling kan door het vermijden van de ruil van lichte stukken. Het ruilen van de zware stukken (torens en dame) kan het ruimtevoordeel groter maken, doordat het tegenspel van de verdediger minder wordt. Hierdoor kan de aanvaller makkelijker manoeuvreren met de koning en de lichte stukken, met als doel het afdwingen of aanvallen van verzwakkingen.

Voorbeeld partijen: voordeel in ruimte.

Nadelen bij minder ruimte

1. Het ontwikkelen van de stukken is moeilijker.
2. De stukken hebben minder bewegingsvrijheid.

Stappenplan bij een nadeel in ruimte

1. Bereid een bevrijding voor.
2. Vereenvoudig de stelling.

Bereid een bevrijding altijd voor. Een te snelle en onvoorbereide opening van de stelling kan leiden tot een overweldigende activiteit bij de stukken van de tegenstander.

Het vereenvoudigen van de stelling kan door het forceren van de ruil van stukken. Een groot aantal stukken stukken op een klein gebied van het bord staan elkaar in de weg.

Voorbeeld partijen: nadeel in ruimte.

Opgaven